Stichting Centrum '45 werd op 16 mei 1973 door Koningin Juliana geopend.
Oprichters
Psychiater prof. dr. J. Bastiaans, hoogleraar Psychiatrie aan de Rijksuniversiteit Leiden, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van Stichting Centrum '45. In de jaren zestig van de vorige eeuw bleef hij in het publieke debat het belang van een centrum voor de behandeling van oorlogsgetroffenen benadrukken.
Eind jaren zestig werd een initiatiefgroep gevormd, die de oprichting van Stichting Centrum '45 heeft gerealiseerd. De harde kern van deze initiatiefgroep werd gevormd door landelijke oud-verzetsmensen.
Aanleiding voor oprichting
Stichting Centrum '45 is het landelijk centrum voor de medisch-psychologische behandeling van verzetsdeelnemers, oorlogsgetroffenen en slachtoffers van georganiseerd geweld. Direct na de Tweede Wereldoorlog vroegen medici en psychiaters al aandacht voor de lichamelijke en psychische problemen van overlevenden uit het verzet, uit concentratie- en interneringskampen en van joodse onderduikers. Er werden verschillende hulpverleningsorganisaties opgericht, maar in die tijd was er in Nederland meer aandacht voor wederopbouw en herstel dan voor oorlogservaringen. Overlevenden van de Duitse en Japanse bezetting raakten daardoor in een gecompliceerde situatie, omdat zij hun belevenissen moeilijk kwijt konden. Tegelijkertijd waren hun ervaringen zo gruwelijk dat ze niet zonder meer konden worden genegeerd, omdat het niet verwerken ervan het leven op den duur ernstig kon ontwrichten. Bij medici en psychologen ontstond aandacht voor het 'post-concentratiekampsyndroom' en groeide het inzicht dat overlevenden van de kampen speciale behandeling nodig hebben. In 1971 werd daarom de Stichting Centrum Post-concentratiekamp Syndroom opgericht. Bij de opening van het Centrum in 1973 werd de naam gewijzigd in Stichting Centrum '45. In het Centrum worden sinds 1973 verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen van de Tweede Wereldoorlog en hun gezinsleden behandeld. Sinds een aantal jaren staat de behandeling ook open voor veteranen, vluchtelingen en mensen die door uitoefening van hun beroep getraumatiseerd zijn, zoals hulpverleners.
Voorloper
Stichting Centrum Post-concentratiekamp Syndroom
Rechtsvorm
Stichting
Inrichting van de organisatie
Raad van Toezicht:
Prof. mr. E.C.M. Jurgens, voorzitter
Mevrouw M.J.M. Le Grand-van den Bogaard, lid
Mr. A.A. Lycklama à Nijeholt, lid
Drs. J.T.H.M. Kortenhorst MBA, lid
Raad van Bestuur:
De heer drs. J.W. Reerds MBA, voorzitter
De heer drs. J. Schaart MHA, lid
(Gegevens afkomstig uit het jaarverslag 2007)
Doelstelling
In het jaarverslag 2007 is de doelstelling als volgt geformuleerd: 'Stichting Centrum '45 heeft tot doel landelijk specialistische psychotraumabehandeling te bieden aan getroffenen door vervolging, oorlog en geweld, en om de kennis en expertise op het gebied van de psychotraumatologie verder te ontwikkelen.
In de statuten is het doel van Stichting Centrum '45 als volgt omschreven: De stichting heeft ten doel het verlenen van medisch-psychologische behandeling en begeleiding alsmede het bevorderen van maatschappelijke belangen van degene die door vervolg, oorlog en geweld en andere extreme noodsituaties zijn getroffen en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.'
Taken
Het aanbieden van specialistische psychotraumabehandeling aan getroffenen door vervolging, oorlog en geweld. Deze behandeling vindt plaats in de kliniek, dagkliniek of polikliniek.
Ontwikkeling van kennis en expertise op het gebied van de psychotraumatologie.
Sinds de oprichting in 1973 bleef de organisatie van Stichting Centrum '45 tot het einde van de jaren '80 in hoofdlijnen hetzelfde. Het Centrum deed dienst als een 'therapeutische gemeenschap', waar het contact met andere slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelde in het proces van herstel. Het aantal nieuwe groepen getraumatiseerden heeft zich in de loop der jaren voortdurend uitgebreid. Eerst lag de nadruk op de zorg voor verzetsdeelnemers, getroffenen van de Tweede Wereldoorlog en hun familieleden. Later kwam er meer aandacht voor burgerslachtoffers, Indië-gangers, kampslachtoffers en dwangarbeiders. Vanaf 1991 komen ook veteranen, vluchtelingen en mensen die door uitoefening van hun beroep getraumatiseerd zijn in behandeling.
Stichting Centrum ’45 heeft zich ontwikkeld tot een specialistische behandelorganisatie met daarnaast veel aandacht voor onderzoek naar psychotraumatologie. Stichting Centrum ’45 heeft contacten met andere professionele- en vrijwilligersorganisaties, die zich bezighouden met ondersteuning, belangenbehartiging, informatieoverdracht, steun- en lotgenotengroepen en begeleiding.
Stichting Centrum ’45 geeft brochures uit, onder andere over de behandeling van de diverse doelgroepen. Deze brochures zijn als PDF-bestand te downloaden van de website.
Medewerkers van Stichting Centrum ’45 leveren op regelmatige basis een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van hun vakgebied. Dat doen zij onder meer door het publiceren van artikelen in vakliteratuur, het geven van interviews of het geven van lezingen en presentaties tijdens congressen en symposia. In elk jaarverslag van Stichting Centrum ’45 is een bijlage opgenomen met een overzicht van publicaties, onderwijsactiviteiten en lezingen uit dat jaar.
Archiefbescheiden van Stichting Centrum '45 bevinden zich zowel op de locatie te Oegstgeest als op de locatie te Diemen.
Toegang
Geen toegang
Opschrift op dozen
Toelichting
Het archief is niet ontsloten. Ordners zijn voorzien van een etiket met inhoudsopgave.
Omvang
In Oegstgeest bedraagt de omvang van het archief 29 ladekasten (4 hoog); 47 stellingplanken en 2 kasten.
In Diemen bevindt zich een archief met 16 stellingplanken.
(Stand van zaken: juli 2009).
Archiefordening
Alfabetisch
Chronologisch
Informatiedrager
diskette
foto
papier
server
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Toelichting
Het archief is slechts toegankelijk voor onderzoekers met een gemotiveerd onderzoeksvoorstel, dat is goedgekeurd door Stichting Centrum '45.
Stichting Centrum '45 staat garant voor de privacy van haar cliënten en stelt onderzoekers de voorwaarde dat uit het bestuursarchief geen gegevens over cliënten mogen worden gepubliceerd.
Cliëntdossiers zijn niet openbaar.
Verloren geraakt
Er is geen archief verloren geraakt.
Selectie en vernietiging
In de loop der jaren zijn delen van het bestuursarchief vernietigd.
Cliëntdossiers worden na afronding van de behandelperiode bewaard tot de wettelijke bewaartermijn is verstreken, daarna worden de dossiers vernietigd. Cliëntdossiers die zijn gevormd in de periode tot 2005 worden 10 jaar bewaard; cliëntdossiers die vanaf 2005 zijn gevormd worden 15 jaar bewaard. Dossiers van kinderen worden bewaard totdat zij 18 jaar zijn geworden, vervolgens wordt een bewaartermijn van 10 jaar in acht genomen.
Analytische beschrijving van het archief
Het archief van Stichting Centrum '45 bevat stukken die betrekking hebben op de instelling, werkwijze en taakuitvoering over de periode 1973-heden:
notulen en vergadersets van de Raad van Bestuur / de Raad van Toezicht en voorgangers, de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad
correspondentie
jaarverslagen
financiële administratie (rapportages en overzichten, salarisadministratie)
documentatie en persberichten over Stichting Centrum '45
cliëntdossiers
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Het archief van Stichting Centrum '45 bevat geen gedeponeerde archieven.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
Het archief van Stichting Centrum '45 bevindt zich zowel op de locatie te Oegstgeest als op de locatie te Diemen. Er bevinden zich geen archiefdelen in andere archieven dan van de Stichting zelf.
Bronnen
Website geraadpleegd op 5 en 8 juni 2009.
Bezoek aan Stichting Centrum '45 te Diemen en Oegstgeest op 30 juni en 15 juli 2009. Informatie verkregen van dhr. J.W. Reerds en mw. D.M.P. Holman.