Na korte tijd in Den Haag gevestigd te zijn, verhuisde de VVRA naar Herengracht 460 te Amsterdam.
Doelstelling
Het doel van de stichting was ‘die Verwaltung ihr übertragener Vermögenswerte’ waarbij ‘die hierbei entstehenden Überschüsse zu gemein-nützigen Zwecken in den Niederlanden Verwendung finden sollen’.
In de praktijk bleek dat de VVRA moest dienen als een verzameldepot van uit verschillende hoofde en in velerlei vorm door de Duitse bezetter geroofde vermogenswaarden.
Bevoegdheden
‘Beheer’ (lees inname) van joods vermogen, in het bijzonder vermogens bestaande uit ondernemingen, onroerende goederen en hypotheken.
Taken
Beheer en liquidatie van joods bezit, in het bijzonder ondernemingen en onroerende goederen. De opbrengsten werden overgemaakt naar de VVRA. Nederlandse en Duitse obligaties moesten aan de VVRA worden uitgeleverd, terwijl de overige effecten naar een Sammeldepot dienden te worden overgebracht. De opbrenst van de verkochte en de te verkopen effecten, evenals het saldo van het Sammelkonto diende aan de VVRA te worden uitbetaald.
De VVRA verkreeg kapitaal uit stortingen:
in opdracht van de Wirtschaftsprüfstelle als gevolg van arisering van joodse bedrijven door bemiddeling van de ‘Niederländische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen’ (NAGU)
in opdracht van de Niederländische Grundstücksverwaltung uit de opbrengst van verkochte onroerende goederen van joodse eigenaren
door Lippmann, Rosenthal & Co., Sarphatistraat uit de liquidatie van bij deze instelling ingeleverde, aan joden toebehorende vermogensbestanddelen
als gevolg van aflossingen door joden verstrekte hypotheken in opdracht van de Bevollmächtigte für das Wohnungs- und Siedlungswesen
door of in opdracht van de Commissaris voor de niet-commerciële verenigingen en stichtingen als gevolg van de liquidatie van bepaalde verenigingen en stichtingen (bijvoorbeeld Vrijmetselaarsverenigingen)
door de Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienstes
Met de beschikbare middelen zijn door de Duitsers wenselijk geachte transacties gefinancierd. De bouw en exploitatie van de kampen Vught en Westerbork zijn bekostigd met gelden die de VVRA in beheer had.
Bij de bevrijding in 1945 bleken de verplichtingen, inclusief die in effecten, te zijn opgelopen tot een bedrag van fl. 410 miljoen.
Aalders, G., Roof. De ontvreemding van joods bezit tijdens de Tweede Wereldoorlog (Den Haag, 1999).
Aalders, G., Berooid. De beroofde joden en het Nederlandse resitutiebeleid sinds 1945 (Amsterdam 2001).
Bockxmeer, J.M.L. van en P.C.A. Lamboo, H.A.J. van Schie, Onderzoeksgids Archieven Joodse oorlogsgetroffenen. Overzicht van archieven met gegevens over roof, recuperatie, rechtsherstel en schadevergoeding van vermogens van Joden in Nederland in de periode 1940-1987 (Den Haag 1998)
Omvang: 33 pagina’s. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 5-17).
Omvang
33,3 meter
Aantal inventarisnummers
420 inventarisnummers
Archiefordening
Chronologisch
Thematisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
niet openbaar
Toelichting
Een deel van het archief is ten gevolge van waterschade ernstig beschadigd. Zonder restauratie is raadpleging van de stukken niet mogelijk.
Verloren geraakt
Het overgrote deel van de adminstratie van de VVRA is aan het einde van de Tweede Wereldoorlog verdwenen.
Selectie en vernietiging
Het archief van de beheerders-vereffenaars van de Liquidatie van Verwaltung Sarphatistraat (LVVS) en van de Vermögensverwaltungs- und Rentenanstalt (VVRA), afkomstig van de Raad voor het Rechtsherstel werd in 1997 door het Algemeen Rijksarchief (ARA) ter bewerking aangeboden aan de Centrale Archief Selectiedienst. De totale omvang van het bestand was 3,5 meter. De bewerking is uitgevoerd met inachtneming van het bepaalde in de brochure ‘Om de kwaliteit van het behoud: normen goede en geordende staat’ (Den Haag [Rijksarchiefdienst/PIVOT] 1994).
Analytische beschrijving van het archief
Onderstaande beschrijving van het archief van de Liquidatie van Verwaltung Sarphatistraat (LVVS) en van de Vermögensverwaltungs- und Renteanstalt (VVRA) heeft slechts betrekking op de stukken die afkomstig zijn uit het archief Vermögensverwaltungs- und Rentenanstalt (V.V.R.A.)
Het archief bevat correspondentie over de periode 1941-1944; nummerlijsten en ontvangstbevestigingen van effecten die door de VVRA naar de Deutsche Reichsbank te Berlijn zijn afgevoerd en de balans per 30 november 1943.
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Niet aanwezig
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
Het archief van het Nederlandse Beheersinstituut (vindplaats Nationaal Archief) bevat archiefbescheiden betreffende de VVRA.
Opmerkingen
Het archief is na opheffing van rechtsopvolger Liquidatie van Verwaltung Sarphatistraat (LVVS) in bezit gekomen van het Waarborgfonds Rechtsherstel. Het WBF heeft het gedeponeerd in de archiefbewaarplaats van het NBI, als onderdeel van het archief van de Raad voor het Rechtsherstel.
Omvang: 99 pagina’s. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 9-18).
Omvang
Het archief van het Nederlandse Beheersinstituut beslaat 54 meter, waarvan 0,25 meter dossiers betrekking heeft op de VVRA.
Aantal inventarisnummers
10 inventarisnummers (nrs. 880-889)
Archiefordening
Thematisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Toelichting
Raadpleging van stukken tot 2019 en deels tot 2042 is mogelijk, na indiening schriftelijk gemotiveerd verzoek en invullen formulier, en na toestemming van de directeur Nationaal Archief. Voor publicatie van gegevens is toestemming vereist van het ministerie van Justitie, behalve van gegevens uit bescheiden die naar hun aard openbaar zijn (kranten, brochures, publicaties Raad of NBI, in openbaar uitgesproken vonnissen).
Analytische beschrijving van het archief
Dossiers Vermögensverwaltungs- und Rentenanstalt (VVRA):
Inv.nr. 880: Verslagen van de beheerders-vereffenaars van de VVRA van de verrichte werkzaamheden, met bijlagen, 1945-1953
Inv.nr. 881: Ingekomen en doorslagen van uitgaande stukken, 1945-1963
Inv.nr. 882: Verslag van de beheerders-vereffenaars van de VVRA betreffende een globale vermogensopstelling per 25 mei 1945, 1947
Inv.nr. 883: Accountantsrapporten van T. & L. Limperg betreffende de controle van de jaarrekeningen van de VVRA over de periode 1941 - 1957, met geleidebrieven, 1947-1958
Inv.nrs. 884-885: Correspondentie met de VVRA betreffende de erkenning an schulden en de eindafwikkeling, 1949-1957
Inv.nr. 886: Balans per 31 december 1954 en 31 augustus 1955, met bijlagen, 1955
Inv.nr. 887: Stukken betreffende de behandeling van het rekest van de Onderlinge Oorlogsschadeverzekeringsmaatschappij tegen de VVRA over de erkenning en hoogte van een vordering, 1955
Inv.nr. 888: Stukken betreffende de werkzaamheden van de Commissie Gedelegeerden A6, 1957-1958
Inv.nr. 889: Eindverslag van beheerders-vereffenaars betreffende de VVRA, 1958
![[Plaatje niet gevonden]](https://www.oorlogsgetroffenen.nl/media/av_cache/944_200x.jpg "klik op de afbeelding voor een hogere resolutie")