Vereniging Friesland 1940-1945

1945-heden

Illegale groeperingen: Friese afdelingen van de Landelijke Organisatie tot Hulpverlening aan Onderduikers, het Nationaal Steunfonds en het Nationaal Comité, de Illegale Pers, het Schoolverzet, en de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten Gewest Friesland, met inbegrip van de Friese Knokploegen.

In 1943 werd in verzetskringen reeds gesproken over de zorg voor de familie van omgekomen verzetslieden en verzetslieden die door hun activiteiten ziek of invalide zijn geworden. Eind 1944 kwamen vertegenwoordigers van de Friese verzetsgroepen bijeen om meer concrete plannen op te stellen voor het oprichten van een hulporganisatie voor nabestaanden en invalide verzetsstrijders. Het opgestelde plan werd goedgekeurd en op 18 april 1945 werd de vereniging Friesland 1940-1945 opgericht.

Vereniging

Provinciaal bestuur

• 3 afgevaardigden van elk district (totaal 15).
• 10 leden gekozen door de Algemene Ledenvergadering afkomstig van verzetsgroepen.

Dagelijks bestuur

• S. Schootstra namens het Nationaal Comité (voorzitter).
• S. Havinga namens de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten.
• S. de Vries namens het Nationaal Steunfonds.
• M. Polet namens de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers.
• A. Vondeling namens de Pers.

Inrichting van de organisatie

Districten

• Leeuwarden.
• Stiens.
• Dokkum.
• Drachten.
• Sneek. 

Gemeentelijke afdelingen.

Doelstellingen 1945-1950

• Het dienen van de nationale zaak zonder zich op politiek terrein te begeven.
• Het verlenen van krachtige medewerking aan de wederopbouw van het vaderland.

Doelstellingen 1950-heden

- Het bevorderen van de behartiging van de belangen van de nagelaten betrekkingen van hen, die tengevolge van hun deelname aan het gedurende de tijd van de vijandelijke bezetting in de jaren 1940-1945 in de provincie Fryslân gepleegde verzet het leven hebben verloren en van hen, die door hun deelname aan het hierbovengenoemde verzet zijn gedupeerd.

- Het eren van de nagedachtenis van hen, die tengevolge van hun deelname aan het genoemde verzet het leven hebben verloren.

- Het in herinnering levend houden van de geest van het nationale verzet gedurende de tijd van de bezetting, zowel in de kring der leden als onder het Friese volk. 

Taken 1945-1950

• Toezicht houden op de terugvoering van onderduikers naar hun woonplaatsen, die zich hadden gemeld bij de opduikbureaus van de Landelijke Organisatie tot Hulp aan Onderduikers.
• Het opsporen van Friese vermiste personen. Aanvankelijk alleen door het opvragen van gegevens bij het Bureau Informatie en Opsporing van Nederlanders in Duitsland. Later door het oprichten van een eigen bureau. Hier konden mensen informatie inwinnen naar vermiste Friezen. Het bureau ging ook zelf op zoek naar vermiste personen. De vereniging interviewde teruggekeerde politieke gevangenen en het won informatie in bij het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis en het Afwikkelingsbureau Concentratiekampen. Tevens stuurde de vereniging een auto met twee leden naar Duitsland om daar actief op zoek te gaan naar vermiste Friezen. Het opsporingsbureau van de Vereniging Friesland 1940-1945 werd op 19 december 1945 opgeheven. De werkzaamheden werden overgenomen door het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis.

Opsporing vermisten

Informatieverstrekking over personen

• Verzetsdeelnemers Nederland algemeen
• Friezen

• Burger-oorlogsgetroffenen Nederland algemeen

Nederland

Friesland (NL)

Leeuwarden (NL)

Stiens (NL)

Dokkum (NL)

Drachten (NL)

Sneek (NL)

• Bureau Informatie en Opsporing van Nederlanders in Duitsland
• Stichting Friesland 1940-1945
• Afwikkelingsbureau Concentratiekampen
• Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland
• Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis

• Boersma, B., En de toortsen blijven branden. Geschiedenis van de Vereniging Friesland 1940-1945 (Leeuwarden 2007).
• Kuipers, O., Voor vrijheid en recht. Inventaris van de archieven van de Vereniging "Friesland 1940-1945" en van het door haar verzamelde en verworven documentatiemateriaal (Leeuwarden 1995).
• Tien jaar Vereniging Friesland 1940-1945. 18 april 1945 - 18 april 1955 (Leeuwarden 1955). Vereniging Friesland 1940-1945.