Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte

Op 27 november 1941 werd de SfH tot zelfstandig rechtspersoon verheven. In 1945 kwam de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte onder beheer van het Nederlands Beheersinstituut te staan. 

Abteilung Feindvermögen van het Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft

De verordening VO 26/1940 bepaalde dat de in Nederland aanwezige vijandelijke vermogens onder Duits beheer gesteld moesten worden. Als vijanden in de zin van deze verordening werden alle personen, bedrijven en instellingen aangemerkt die zich bevonden, gevestigd waren in of afkomstig waren uit geallieerde landen. Ook uit Duitsland gevluchte joden werden als vijanden beschouwd.

Verantwoordelijk voor de uitvoering van VO 26/1940 was de Abteilung Feindvermögen, onder leiding van Kammergerichtsrat dr. Schröder. De Abteilung Feindvermögen was onderdeel van het Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft van H. Fischböck. Voor de verschillende categorieën vijandelijk vermogen werden afzonderlijke Sammelverwaltungen ingesteld. De Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte was belast met het beheer van opgeslagen huisraad.

Als hoofd van deze Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte (SfH) trad aanvankelijk de Duitser Reinhard Karl Alexander Mumm op. Wegens wanbeheer werd Mumm, die tevens als spion voor de Duitse Abwehr werkte, per 1 januari 1942 ontslagen als Sammelverwalter. Op 26 januari 1942

werd Dr. G.K.J.A. (Johann) Buck aangesteld als het nieuwe hoofd van de Sammelverwaltung.

Na de oorlog werd de SfH onder beheer geplaatst van het Nederlands Beheersinstituut, Bureau Bijzondere Beheren, afdeling Vijandelijke Organisaties.

Werkzaamheden van de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte (SfH)

De SfH had het beheer over inboedels van 'vijanden' die door de Deutsche Revisions- und Treuhand AG (DRT) in beslag waren genomen. Duitse ambtenaren die met hun gezinnen tijdelijk in Nederland waren gestationeerd konden goederen huren tegen 10% van de taxatiewaarde voor de inrichting van hun huizen. De afdeling van de Sfh die zich hiermee bezighield stond bekend onder de naam "Heim in Holland". Op 15 oktober 1941 werd door de Generalkommissar Fischböck aangekondigd dat de goederen onder beheer van de SfH voortaan naar Duitsland vervoerd moesten worden ter vervanging van de huisraad die door bombardementen en luchtaanvallen aldaar verloren was gegaan. De meeste goederen werden overgebracht naar de getroffen steden Münster, Mannheim, Lübeck en Keulen.

Een aantal in beslag genomen goederen mochten niet verhuurd waren. Dit waren meestal waardevolle zaken, zoals kunstvoorwerpen, schilderijen, kostbare antieke meubelen, Perzische tapijten, bibliotheken, gouden en zilveren juwelen. Deze goederen konden als 'reichswichtig' aangemerkt worden en kwamen zo in handen van de Dienstelle Mühlmann die aankopen deed voor Duitse musea en belangrijke nazi's, en de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg die huisraad van gedeporteerde joden in beslag nam. Het overgrote deel van de in beslag genomen goederen werd geveild via Nederlandse venduhuizen.

Beheer en liquidatie na de oorlog

Tot de taken van het Nederlands Beheersinstituut (NBI) behoorde onder meer de vereffening en liquidatie van een aantal Duitse roofinstellingen. Het NBI stelde mr. S. Roest Crollius aan als beheerder/liquidateur voor de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte (SfH) en de Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager (GfW). (Zie archief Beheerder/liquidateur van de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte en de Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager).

Rechtsherstel

• Joden

• "Vijanden"

Nederland

Scheveningen (NL)

Arnhem (NL)

Rotterdam (NL)

Almelo (NL)

Het kantoor en de opslagruimte van de SfH waren gevestigd aan de Van Stolkweg 9 te Scheveningen. Op 1 maart 1944 verhuisde de SfH naar de Van Limburg Stirumlaan 6 te Arnhem. Een loods aan de Stieltjesstraat in Rotterdam deed toen dienst als opslagruimte. Na september 1944 week de SfH uit naar Almelo.

• Raad voor het Rechtsherstel
• Liquidatie van Verwaltung Sarphatistraat
• Deutsche Revisions- und Treuhand Aktiengesellschaft (AG), Zweigniederlassung Den Haag
• Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager (in den besetzten Niederländischen Gebieten)
• Beheerder/liquidateur van de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte en de Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager
• Nederlands Beheersinstituut
• Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft

• Nederlandse Beheersinstituut, Verslag van de werkzaamheden van het Nederlandse Beheersinstituut in het jaar 1948 (Den Haag 1949).
• Inventaris van het archief van de Beheerder/liquidateur van de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte en de Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager. Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Amsterdam 2001).
• Jong L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 5 (Den Haag 1974).

Roof ten tijde van de bezetting