Bureau voor Evacuarings-, Repatriërings- en Verzorging van Oorlogsslachtofferszaken van het Militair Gezag
Aanleiding voor oprichting
Na de oorlog werd het Bureau voor Evacuerings- en Repatriërings- en Verzorging van Oorlogsslachtofferszaken belast met de opvang en het binnenlands transport van de uit het buitenland teruggekeerde Nederlanders. Voor dit doeleinde werden er centra bij de grens opgericht waar de repatrianten werden opgevangen, geregistreerd en medisch gekeurd. Hiervandaan werden de repatrianten naar hun woonplaats teruggevoerd. Na opheffing van het Militair Gezag en van het Bureau voor Evacuerings- en Repatriërings- en Verzorging van Oorlogslachtofferszaken, werd een aantal kampen op 1 februari 1946 overgenomen door de afdeling Repatriëring en Opsporing van het ministerie van Sociale Zaken. Deze afdeling werd vanaf dat moment verantwoordelijk voor de repatriëring, opvang in Nederland en doorvoer naar de woonplaatsen van de Nederlandse displaced persons uit heel Europa.
Opvolger
Doorlaatposten van de Inspectie der invoerrechten en accijnzen te Winschoten van het ministerie van Financiën
Inrichting van de organisatie
Hoofd van het Ontvangstcentrum Nieuwe Schans was J. van Joolen.
J.H. Bast was hoofd van het ontvangstcentrum Groningen en districtshoofd van de afdeling Repatriëring in Groningen waar het ontvangstcentrum Nieuwe Schans ook onder viel.
Positie binnen de organisatie
Het ontvangstcentrum was opgericht door het Bureau voor Evacuerings- en Repatriërings- en Verzorging van Oorlogsslachtofferszaken van het Militair Gezag. Per 1 februari 1946 werd het centrum overgenomen door de afdeling Repatriëring en Opsporing van vermiste personen van het ministerie van Sociale Zaken. Het ontvangstcentrum Nieuwe Schans/Hoogezand maakte deel uit van het district Groningen.
Taken
Taken van het ontvangstcentrum
Ontvangst en registratie van de repatrianten.
Medisch keuren.
Verstrekken van geld voor de aankoop van een vervoersbewijs naar de woonplaats.
Na opheffing van het centrum in 1946, en de andere centra in het district Groningen kwamen er nog steeds repatrianten vanuit buitenland, maar niet genoeg om de ontvangstcentra open te houden. Om toch de repatrianten te kunnen opvangen werden de taken betreffende de ontvangst van repatrianten, hun registratie en het verstrekken van geld voor een vervoersbewijs overgenomen door doorlaatposten van de Inspectie der invoerrechten en accijnzen te Winschoten. De afdeling Repatriëring en Opsporing van vermiste personen bleef verantwoordelijk voor de repatrianten.
Per 1 september 1948 werden alle repatriëringwerkzaamheden in het district Groningen stopgezet.
Inventaris van de archieven van de Regeringscommissaris voor Repatriëring (1942) 1943-1945 (1952); Afdeling Repatriëring en Opsporing, (1943) 1945-1952; Missie tot Opsporing van Vermiste Personen uit de Bezettingstijd, 1943-1952; Missie Willems, 1944-1948. Nationaal Archief (Den Haag 1991).
Ministerie van Sociale Zaken, Verslag van de verrichtingen gedurende het tweede halfjaar van 1945, met een terugblik op de daaraan voorafgaande periode (Den Haag 1946).
Ministerie van Sociale Zaken, Verslag van de verrichtingen gedurende het jaar 1946 (Den Haag 1947).
Omvang: 93 pagina’s. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 7-27)
Indices op toegang
De inventaris bevat een index met trefwoorden
Omvang
15.00 meter; 590 inventarisnummers. Het archief van het ontvangstcentra omvat 1 inventarisnummer
Archiefordening
Chronologisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Toelichting
Voor raadpleging van bescheiden die betrekking hebben op nog levende personen, en van de in de inleiding genoemde inventarisnummers, is toestemming van de directeur Nationaal Archief vereist. In de inventaris is een overzicht opgenomen welke dossiers beperkt openbaar zijn.
Verloren geraakt
Het is mogelijk dat een deel van het archief verloren is gegaan, omdat de inventariseerder in de inleiding van de inventaris vermeldt dat het archief van de gehele inventaris in de dozen 59-123 was opgeborgen. De dozen 1-58 zijn door de inventariseerder niet aangetroffen. Een andere mogelijkheid is dat de dozen opnieuw genummerd zijn en dat er dus geen dossiers verloren zijn gegaan.
Selectie en vernietiging
Er zijn bij de inventarisatie van dit archief geen dossiers van het Ontvangstcentrum Nieuwe Schans/Hoogezand vernietigd. De inventarisatie is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 1990.
Analytische beschrijving van het archief
Het dossier van het ontvangstcentrum bevat voornamelijk correspondentie over het aanleveren van goederen aan het kamp en het verstrekken van goederen aan repatrianten. Daarnaast zijn er stukken over de verantwoording van de gedane uitgaven en correspondentie van het ontvangstcentrum Nieuwe Schans met het districtshoofd van de dienst der Repatriëring in Groningen. Het eerste deel van het dossier is gevormd door het Bureau Evacuerings- en Repatriërings- en Verzorging van Oorlogslachtofferszaken van het Militair Gezag, daar het centrum tot 1 februari 1946 onderdeel was van dit Bureau. Het tweede deel van het dossier is gevormd door ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken.