In oktober 1943 werd door de regering een regeringscommissaris voor de repatriëring aangesteld in de persoon van G.F. Ferwerda. Ferwerda kreeg als taak om de repatriëring ten uitvoer te brengen. Hij richtte voor dit doeleinde een aantal missies op, dat in het buitenland de repatriëringswerkzaamheden zou gaan verrichten. Alle missies werkten samen met nationale organisaties in het land waar de missies werkzaam waren. Sommige missies bestonden uit zelfstandige teams, andere waren gekoppeld aan een diplomatieke post. Eén van de missies werd gevestigd in Frankrijk.
De Missie in Parijs stond in eerste instantie onder leiding van J.M. Brandel. Later kwam de leiding in handen van J.G. van Waveren en mr. A. Knappert.
Organisatieschemaper 9 oktober 1944
Directie
Secretaris
Registratie
Huisvesting en Inspectie
Medische keuring en verzorging
Sociale zorg en Kleding
Welfare en Tewerkstelling
Religieuze zorg
Voor de registratie van en de steunverlening aan displaced persons buiten het gebied van Parijs werd samengewerkt met de andere Nederlandse consulaten in Frankrijk.
Inrichting van de organisatie tot 1 januari 1946
Directie
Secretariaat
Binnendienst
Kantine
Hulpverlening
Sociale en godsdienstige hulpverlening
Inkoopafdeling
Administratie
Registratie
Kampinstructie en liquidatie
Mobile labor service (arbeiders ingedeeld bij het Amerikaanse leger)
Medische dienst
Transportafdeling
Ontvangstcentra
Centrum rue Leonard de Vinci
Ris Orangis
Chateau Meridon
Equipe Straatsburg
Inrichting van de organisatie.Vanaf 1 januari 1946 werd de missie ingekrompen, omdat het grootste gedeelte van de Nederlanders gerepatrieerd was.
Directie
Secretaraat
Transport
Administratie en financiën
Medische Dienst
Ontvangstcentrum rue Leonard de Vinci (sluiting per 31 maart 1946)
Magazijn
Kantine (sluiting per 31 maart 1946)
Positie binnen de organisatie
De Missie Parijs ressorteerde in eerste instantie onder de regeringscommissaris voor repatriëring. Na opheffing van het regeringscommissariaat in oktober 1945 viel de Missie Parijs onder de afdeling Repatriëring en Opsporing van vermiste personen van het ministerie van Sociale Zaken.
Doelstelling
-De displaced persons in Frankrijk te verzorgen en op zodanige wijze, dat zij t.z.t. lichamelijk en geestelijk gezond naar het vaderland zullen kunnen worden teruggevoerd.
-Hen voor zover zij niet in aanmerking komen voor de Nederlandse strijdmacht te werk te stellen teneinde ze voor de demoraliserende invloed van werkloosheid te behoeden, de kosten van de steunverlening te beperken, en tevens een bijdrage te leveren tot de algemene oorlogsinspanning.
-Aan invaliden, zieken en andere niet tot werken bekwame, ouden van dagen en vrouwen en kinderen onder de displaced persons een behoorlijk levensonderhoud te waarborgen
Taken
In eerste instantie werd de Missie Parijs belast met de opvang en verzorging van grote groepen repatrianten die uit de omringende landen kwamen en op weg waren naar Nederland. Deze diplaced persons konden nog niet verder reizen naar hun vaderland, vanwege de nog steeds voortdurende oorlog in Nederland.
Op 20 september 1944 hadden Nederland en Frankrijk een bilateraal verdrag getekend om de positie van de repatrianten te regelen. Dit verdrag waarborgde de opvang en repatriëring van de Nederlandse en Frans burgers in beide landen.
Taken van de Missie
De opsporing van Nederlanders die voor repatriëring in aanmerking kwamen.
De registratie van Nederlanders die in Frankrijk verbleven en naar Nederland terug wilden.
De registratie van niet-Nederlanders die in Frankrijk waren en de nationaliteit bezaten van één van de geallieerde landen, maar die voor 10 mei 1940 in Nederland woonachtig waren en weer terug wilden keren naar Nederland.
De registratie van Nederlanders, die in Frankrijk verbleven en naar België of naar andere geallieerde landen wensten te worden teruggevoerd mits zij in deze landen voor 10 mei 1940 reeds gevestigd waren.
De overdracht van de geregistreerde rekruten aan de militaire autoriteiten en geregistreerde zeevarenden aan de scheepvaartautoriteiten.
Het onderbrengen van hulpbehoevende Nederlanders.
De voorziening in het levensonderhoud (voeding, kleding, schoeisel).
Hygiënische controle en medische verzorging.
Het onderzoeken naar de arbeidsgeschiktheid en de tewerkstelling.
Inventaris van de archieven van de Regeringscommissaris voor Repatriëring (1942) 1943-1945 (1952); Afdeling Repatriëring en Opsporing, (1943) 1945-1952; Missie tot Opsporing van Vermiste Personen uit de Bezettingstijd, 1943-1952; Missie Willems, 1944-1948. Nationaal Archief (Den Haag 1991).
Archief van de Nederlandse Missie voor Repatriëring bij de Franse Regering
Omvang: 113 pagina’s. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 7-15)
Indices op toegang
De inventaris bevat een index met trefwoorden
Omvang
15.00 meter; 590 inventarisnummers. Het archief van de missie omvat 2 inventarisnummers
Archiefordening
Chronologisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Toelichting
Voor raadpleging van bescheiden die betrekking hebben op nog levende personen, en van de in de inleiding genoemde inventarisnummers, is toestemming van de directeur Nationaal Archief vereist. In de inventaris is een overzicht opgenomen welke dossiers beperkt openbaar zijn. De dossiers betreffende de Missie zijn volledig openbaar.
Verloren geraakt
Het is mogelijk dat een deel van het archief verloren is gegaan, omdat de inventariseerder in de inleiding van de inventaris vermeldt dat het archief van de gehele inventaris in de dozen 59-123 was opgeborgen. De dozen 1-58 zijn door de inventariseerder niet aangetroffen. Een andere mogelijkheid is dat de dozen opnieuw genummerd zijn en dat er dus geen archiefstukken verloren zijn gegaan.
Selectie en vernietiging
Er zijn bij de inventarisatie van dit archief geen dossiers van de Missie Parijs vernietigd. De inventarisatie is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 1990.
Bij liquidatie van de Missie zijn volgens schrijven van de Buitengewoon Gezant en Gevolmachtigd Minister Mr. Star Busmann d.d. 13 maart 1947 10 kisten en 1 verzegelde doos met documenten overgedragen aan de Algemene Rekenkamer en aan de controle afdeling van het ministerie van Sociale Zaken. Van deze bescheiden wordt bij de inventarisatie in 1990 geen vermelding van gemaakt. Het kan zijn dat deze dossiers reeds eerder zijn vernietigd.
Analytische beschrijving van het archief
Het archief bestaat slechts uit financiële bescheiden, zoals de salarisadministratie en gegevens omtrent het verlenen individuele hulp.
Archief van de Nederlandse Missie voor Repatriëring bij de Franse Regering
Omvang: 42 pagina's. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 5-9)
Omvang
12.00 meter; 500 inventarisnummers. Het gedeelte van het archief dat betrekking heeft op de missie omvat 13 inventarisnummers
Archiefordening
Chronologisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Toelichting
Het archief is beperkt openbaar. Een aantal stukken is in slechte materiële conditie. Inzage van deze dossiers is dan ook niet mogelijk.
Selectie en vernietiging
Geen verdere informatie over bekend
Analytische beschrijving van het archief
Naast dit archief is er ook een archief van de Nederlandse Missie tot Repatriëring bij de Franse regering in de archieven van de Regeeringscommissaris voor repatrieering etc. te vinden. De verklaring voor het feit dat er twee archieven bestaan van de missie is waarschijnlijk gekomen doordat de Missie was gevestigd bij de ambassade. De missie was een zelfstandige organisatie die viel onder het ministerie van Sociale Zaken, maar was gevestigd bij de ambassade die viel onder het ministerie van Buitenlandse Zaken. Waarschijnlijk is een deel van het archief van de missie terechtgekomen bij de ambassade.
Het archief van de missie dat bij de ambassade is terechtgekomen wordt in deze inventaris het archief van de Nederlandse Missie te Parijs genoemd. Dit is niet juist. In dit archief zijn drie verschillende archiefvormers terug te vinden. Naast dossier van de missie zitten er ook dossiers van het Nederlandse Crisis-Comité in. Dit comité is omstreeks 1932 opgericht en had als doel het verlenen van steun aan in Frankrijk wonende Nederlanders die door de economische crisis in grote problemen waren geraakt. Het comité heeft verder niets te maken met de Nederlandse Missie te Parijs en behoort dus eigenlijk niet onder de deelinventaris van de Nederlandse Missie te vallen. Dit geldt ook voor de dossiers van het commissariaat-generaal voor de Nederlandse Economische Belangen in Duitsland. Dit commissariaat was opgericht om te zorgen voor de restitutie van alle in Frankrijk bevindende Nederlandse eigendommen (goederen, vee, edelmetaal etc.) en zorg te dragen voor de restitutie van Franse eigendommen aanwezig in Nederland. Dit was een op zichzelf staand instituut en niet verbonden met de Nederlandse Missie.
Uiteindelijk zijn alleen de agenda's van ingekomen en uitgegane brieven van en aan diverse consulaten afkomstig van de missie. Waarom er ook dossiers van andere archiefvormers in deze deelinventaris zijn geplaatst wordt niet in de inleiding van de inventaris verantwoord.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
![[Plaatje niet gevonden]](https://www.oorlogsgetroffenen.nl/media/av_cache/1005_200x.jpg "klik op de afbeelding voor een hogere resolutie")