Comité Nederland helpt Indië

NHI was een particuliere organisatie. NHI was aanvankelijk een comité, in een latere periode werd NHI een stichting.

In 1951 veranderde NHI de naam in Zorg Voor Gerepatrieerden (ZVG).

Stichting (aanvankelijk was de NHI een comité)

Het landelijke NHI was opgebouwd uit:

• een erecomité. Erevoorzitter was prins Bernhard. In dit comité hadden eveneens zitting: de aartsbisschop, de voorzitters van de synodes van de gereformeerde en hervormde kerken, de minister van Overzeese Gebiedsdelen, de oud-gouverneurs-generaal en de commissarissen van de Koningin.

• een dagelijks bestuur, bestaande uit voorzitters en secretarissen afkomstig uit de drie landelijke bureaus. Voorzitter was J.C.E. baron van Lynden. Na diens overlijden nam oud-minister van Koloniën Ch.J.I.M. Welter het voorzitterschap over.

• drie landelijke bureaus in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Deze landelijke bureaus werkten samen met provinciale en plaatselijke comités. In 1946 waren ruim honderd comités actief in Nederland.

Aanvankelijk stelde het NHI zich de coördinatie van de materiële en morele hulpverlening in Nederlands-Indië vanuit Nederland ten doel. Als gevolg van de naoorlogse politieke veranderingen in de kolonie werd de doelstelling breder geformuleerd en werd de hulp niet langer beperkt tot hulpverlening aan oorlogsgetroffenen in Nederlands-Indië.

In de statuten werd de doelstelling als volgt geformuleerd:

'steunverlening in den ruimsten zin des woords aan Indië, aan Nederlanders, Nederlandsche onderdanen en andere ingezetenen, die in Indië wonen of er na negentienhonderd veertig gewoond hebben, voorzoover dezen voor hulp in aanmerking komen en wel overal waar tengevolge van den oorlog en/of bezetting nood heerscht en de regeering dien nood niet of niet voldoende lenigen kan'.

Het dagelijks bestuur kwam iedere week bijeen en coördineerde de werkzaamheden.

De landelijke bureaus waren elk verantwoordelijk voor:

• de repatriëring
• de inzameling van gelden en goederen
• sociale zorg

De landelijke bureaus werkten samen met provinciale en plaatselijke comités. De provinciale en plaatselijke comités hadden voornamelijk het inzamelen van geld en het behartigen van de belangen van de gerepatrieerden tot taak. Het geld dat was ingezameld moest worden afgestaan aan het landelijk comité. Provinciale en plaatselijke comités beschikten slechts over een kleine kas ten behoeve van de uitvoering van lokale werkzaamheden.

Om kosten te besparen werkte het NHI eveneens nauw samen met andere reeds bestaande hulporganisaties, die verwante doelstellingen hadden zoals het Nederlands Volksherstel (NVH), het Nederlandse Rode Kruis (NRK), de Hulpactie Rode Kruis (HARK), het Centraal Bureau Verzorging Oorlogsslachtoffers (CBVO) en Stichting Pelita. De samenwerking met Pelita leidde in 1950 tot een samenwerkingsverband onder de naam Hulp aan Gerepatrieerden (HAG).

Sociale zorg

• Oorlogsgetroffenen uit Nederlands-Indië algemeen

• Repatrianten uit Nederlands-Indië

Nederland

Nederlands-Indië

Indonesië

Amsterdam (NL)

Rotterdam (NL)

Den Haag (NL)

• Centraal Bureau Verzorging Oorlogsslachtoffers
• Nationale Hulpactie Roode Kruis
• Stichting Nederlands Volksherstel
• Stichting Pelita
• Nederlandse Rode Kruis
• Coördinatie-Commissie voor Gerepatrieerden

• Leidelmeijer, M., 'Over het hemd en de rok. Het Comité Nederland Helpt Indië in Groningen 1945-1948', in: Kristel, C. (red.), Polderschouw. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog. Regionale verschillen (Amsterdam 2002) 161-178.
• Tinnemans, W., Indisch licht. Een halve eeuw steun aan oorlogsgetroffenen uit Indië (Den Haag 1997).

• Uitvoering van de hulpverlening aan repatrianten uit Nederlands-Indië
• De reis naar Nederland