Rijksbureau voor Keramische Producten

Bij beschikking van de secretaris-generaal van het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart

Rijksbureau voor Verwerkende Industrieën, Sectie Keramische Industrie 1940-1943 (ook Rijksbureau voor de Keramische Industrie genoemd); Rijksbureau voor Glas, Keramiek en Houtproducten 1943-1945; De taken van het Rijksbureau voor Bouwmaterialen gingen in 1945 over op het Rijksbureau voor Glas, Keramiek en Houtproducten, welke meteen omgedoopt werd tot Rijksbureau voor Keramische Producten.

In april 1949 fuseerden het Rijksbureau voor Keramische producten en het Rijksbureau voor Metalen en vormden vervolgens het Rijksbureau voor Metalen en Bouwstoffen (1949-1950); Centraal Rijksbureau (1950-1954).

Sectie Keramische Industrie (Den Haag) (1940-1943)

Directeur M.J.W.A. Verhoeven

Commissie van Advies

I. Afdeling secretariaat

Secretaris Mr. P. Westerdijk

• a. Sectie inschrijvingen
• b. Sectie boekhouding
• c. Sectie registratuur, archief en expeditie
• d. Sectie huishoudelijke dienst
• e. Sectie opsporingsdienst (externe juridische controle)

II. Afdeling Technische Aangelegenheden, Voorziening en Distributie

III. Afdeling Voorziening en Distributie Eindproducten

• a. Sectie beoordeling
• b. sectie administratie
• c. Sectie serviesgoed

IV. Afdeling In- en Uitvoer, Bedrijfsvergunningen, Sociale aangelegenheden

V. Afdeling prijzen en statistiek

Rijksbureau voor Glas, Keramiek en Houtproducten (1943-1945)

Directeuren M.J.W.A. Verhoeven en H. van der Vaart

Adjunct-directeuren Mr. P. Westerdijk en Ir. K.Kooij.

Rijksbureau voor Keramische Producten (1945-1950)

Directeur M.J.W.A. Verhoeven

Adjunct-Directeur P. Westerdijk

I Afdeling Juridische Zaken

II Afdeling Organisatie

• Sectie personeel
• Sectie typekamer
• Sectie huishoudelijke dienst
• Sectie archief-postkamer

III Afdeling Administratie

• Sectie comptabiliteit
• Sectie centrale administratie

IV Afdeling Economische Aangelegenheden

• Sectie planning
• Sectie bedrijfsvergunningen
• Sectie aanvoer over zee
• Sectie statistiek en documentatie

V Afdeling Productie

VI Afdeling Distributie

VII Afdeling In- en Uitvoer

VIII Afdeling Controle

De directeuren van de Rijksbureaus voor Handel en Nijverheid vielen formeel onder het gezag van de minister van Economische Zaken, na de Duitse bezetting onder de secretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart als waarnemend departementshoofd. De Rijksbureaus kregen tijdens de bezetting steeds meer autonomie, vooral op het terrein van de productie, distributie en contacten met de Duitsers.

Het Rijksbureau was bevoegd de productie en de distributie van de onder het Rijksbureau ressorterende goederen te regelen. Tevens kon het Rijksbureau in- en uitvoervergunningen namens de Centrale Dienst voor In- en Uitvoer afgeven en standaardprijzen vaststellen.

De Rijksbureaus voor Handel en Nijverheid waren belast met de uitvoering van de Distributiewet 1939. Zij waren georganiseerd per bedrijfstak (op hoofdlijnen) en regelden de distributie van grondstoffen, hulpstoffen, halffabricaten en industriële producten. Ze verrichtten de volgende activiteiten:

• In- en uitschrijven van ondernemingen.
• Onderzoek naar voorraden en verbruik.
• Verlenen van ontheffingen en vergunningen tot verwerking en verhandeling van distributiegoederen.
• Vaststellen van prijzen.
• Verlenen van in- en uitvoervergunningen.
• Vorderen van voorraden.
• Medewerken aan de afwikkeling van oorlogsgevolgen: arisering bedrijfsleven, evacuatie, recuperatie, oorlogsbuit, oorlogsschade, zuivering, vijandelijk vermogen, Marshallhulp.
• Met betrekking tot joodse en vijandelijke ondernemingen registreerden de Rijksbureaus benoeming en ontslag van de Verwalter en de liquidatie van bedrijven. Ze bemiddelden bij verzoeken om vrijstelling van transport naar Westerbork van als onmisbaar opgegeven joodse werknemers. Ook werkten ze mee aan de al dan niet legale export van joodse voorraden naar Duitsland. Tenslotte werkten ze mee aan het rechtsherstel van joodse bedrijven welke door maatregelen van de bezetter waren getroffen.

Rechtsherstel

• Vervolgingsslachtoffers Nederland algemeen
• Joden

• Burger-oorlogsgetroffenen Nederland algemeen
• Dwangarbeiders
• "Vijanden"

Nederland

Amsterdam (NL)

• Centraal Rijksbureau

• Bockxmeer, J.M.L. van en P.C.A. Lamboo, H.A.J. van Schie, Onderzoeksgids Archieven Joodse oorlogsgetroffenen. Overzicht van archieven met gegevens over roof, recuperatie, rechtsherstel en schadevergoeding van vermogens van Joden in Nederland in de periode 1940-1987 (Den Haag 1998).
• De distributie. Distributiewet 1939 en alle beschikkingen en besluiten verband houdende met deze wet (Zeist 1945)
• Leeuw, A.J. van der, Overzicht van de bestaande verslagen betreffende het werk der Rijksbureaus voor Handel en Nijverheid tijdens de oorlog 1939-1945 (Amsterdam 1953). Notitie voor het Geschiedwerk nr. 58. Interne publicatie van het RIOD.
• Leeuw, A.J. van der, De Rijksbureaus voor Handel en Nijverheid en het georganiseerde bedrijfsleven 1939-1945 (Amsterdam 1954). Notitie voor het Geschiedwerk nr. 61. Interne publicatie van het RIOD.
• Leeuw, A.J. van der, De Rijksbureaus voor Handel en Nijverheid onder Duits en Nederlands gezag (Amsterdam 1956). Notitie voor het Geschiedwerk nr. 62. Interne publicatie van het RIOD.
• Leeuw, A.J., van der, Huiden en leder 1939-1945. Bijdrage tot de economische geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 1954).