Op het Congres van Wenen in 1815 waren afspraken gemaakt over de diplomatieke vertegenwoordiging. Er werd overeengekomen dat alleen de grote mogendheden ambassadeurs zouden uitwisselen. De kleinere landen stuurden gezanten naar elkaar. Deze gezanten hadden een lagere status dan ambassadeurs. In 1814 werd de eerste Nederlandse gezant voor Zweden aangewezen. Deze gezant was tevens geaccrediteerd bij de de regeringen van Noorwegen en Denemarken. In 1919 volgde de accreditatie van de gezant in het onafhankelijk geworden Finland. In dezelfde periode werd door het ministerie van Buitenlandse Zaken besloten om een aparte vertegenwoordiging aan te stellen bij de regeringen van Denemarken en Noorwegen.
Mr. J.P. graaf van Limburg Stirum (maart 1913-1917)
Jhr. dr. C.G.W.F van Vredenburch (1917-1919)
Mr. A.M.D. baron Sweerts de Landas Wyborgh (1919-1934)
Mr. J.H.E. baron van Nagell (1934-1941)
G.A. Scheltus (tijdelijk zaakgelastigde) (1941-1942)
Mr. W.C. graaf van Rechteren Limpurg (tijdelijk zaakgelastigde) (1942-1945)
Jhr. mr. P.D.E. Texeira de Mattos (1946-1951)
Positie binnen de organisatie
De gezantschappen te Zweden en Finland ressorteerden onder het ministerie van Buitenlandse Zaken
Taken
De taken van een ambassade zijn in het Reglement Buitenlandse Dienst (Koninklijk Besluit 13 oktober 1951, Staatsblad nr. 449) vastgelegd:
Het Koninkrijk in het buitenland vertegenwoordigen.
De buitenlandse betrekkingen van het Koninkrijk onderhouden door middel van contacten met de regering van de ontvangende staat.
De belangen van het Koninkrijk en van de onderdanen behartigen en beschermen buiten het grondgebied.
Het verzamelen en verstrekken van gegevens met betrekking tot het gastland die voor de regering en voor de bewoners van het Koninkrijk van belang kunnen zijn.
Buiten het grondgebied van het Koninkrijk de gerechtelijke, buitengerechtelijke en administratieve handelingen en werkzaamheden te verrichten welke krachtens internationale overeenkomsten en de wetten en voorschriften van het Koninkrijk aan diplomatieke en consulaire ambtenaren zijn opgedragen of waartoe deze bevoegd zijn verklaard.
Het verrichten van alle andere door of vanwege de regering op te dragen werkzaamheden.
De werkzaamheden van de ambassades en consulaten zijn onder te verdelen in:
Politieke aangelegenheden
Economische aangelegenheden
Ontwikkelingssamenwerkingsaangelegenheden
Consulaire aangelegenheden
Pers- en Culturele aangelegenheden
Diplomatieke vertegenwoordiging door Zweden
Het Nederlandse gezantschap in Zweden was een van de weinige diplomatieke posten die tijdens de Tweede Wereldoorlog open bleef. Naast Zweden waren alleen in de niet bezette landen Portugal, Spanje, Zwitserland en Groot-Brittannië nog gezantschappen actief. In de andere landen van Europa waar Nederland voorheen een diplomatieke post had gevestigd, waren de gezantschappen en consulaten gesloten. De belangen van Nederland werden na de sluiting van de diplomatieke posten behartigd door vertegenwoordigers van de Zweedse regering.
Repatriëringsafdeling
Aan de ambassade in Stockholm was een Repatriëringsafdeling verbonden. Deze afdeling was verantwoordelijk voor de repatriëring van de Nederlanders in Zweden naar Nederland.
Inventaris van de archieven van de gezantschappen te Zweden (Stockholm) (1868) 1910-1946 (1948) (tot 1919 mede-geaccrediteerd bij de regeringen van Noorwegen en Denemarken) en te Finland (Helsinki) 1919-1940. Nationaal Archief (Den Haag 1990).
Kersten, A., Buitenlandse zaken in ballingschap: groei en verandering van een ministerie, 1940-1945 (Alphen aan den Rijn 1981).
Het archief bevat agenda’s van ingekomen en uitgaande stukken die het archief nader toegankelijk maken. In de agenda's is de inkomende en uitgaande post chronologisch genoteerd.
De klappers zijn een alfabetische index met namen met daarbij de vindplaats van de stukken.
Tijdens de inventarisatie van het archief in 1989 zijn 46 (ca. 5,1m) dozen van de oorspronkelijke 183 (ca 20,3m) dozen vernietigd. Dit zijn zowel dossiers uit deze inventaris als uit de inventaris van het archief van het gezantschap te Zweden (Stockholm), (1944) 1946-1954. De vernietiging heeft plaatsgevonden op grond van de Lijst, houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in het archief van het ministerie van Buitenlandse Zaken en in de archieven van de Nederlandse vertegenwoordigers in het buitenland (1960).
Analytische beschrijving van het archief
De betrokkenheid bij en de werkzaamheden van het gezantschap ten behoeve van Nederlandse gevangenen in Duitse kampen is terug te vinden in dit archief. Er zijn zowel dossiers over de toestand van Nederlanders in kampen, als stukken betreffende de opsporing en repatriëring. Daarnaast is er veel informatie te vinden over Nederlanders die via Zweden naar Groot-Brittannië gingen en daar zich aanmeldden als vrijwilliger of Engelandvaarder.
Het grootste gedeelte van de repatriëring werd verzorgd door de afdeling Repatriëring die verbonden was aan het gezantschap. In het archief van deze afdeling zijn de meeste stukken te vinden betreffende de repatriëringswerkzaamheden door de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in Zweden.
De volgende dossiers bevinden zich in het archief van het gezantschap:
387-415 Stukken betreffende de situatie van Nederlandse (krijgs)gevangenen in Duitse concentratiekampen, 1942-1946.
419 Stukken betreffende Nederlandse dwangarbeiders in Duitsland, 1944-1945.
420 Stukken betreffende Nederlandse gevangenen in de gevangenis te Siegburg, 1944-1945.
421 Stukken betreffende de toestand van de Nederlanders in de concentratiekampen “Sachsenhausen”, “Natzweiler” en “Dachau”, 1944-1945.
422 Stukken betreffende tijdens bombardementen op Duitsland omgekomen Nederlanders, 1944-1945.
423 Lijsten met namen van Nederlanders in Duitse kampen, 1944-1945.
424 Stukken betreffende Nederlanders in Warschau, 1944-1946.
425 Stukken betreffende de toestand van de Nederlandse studenten in Duitsland, alsmede het overlijden van C.J. Nijst, 1944-1947.
426 Stukken betreffende de organisatie en de afwikkeling van de afdeling repatriëring van het Nederlandse gezantschap te Stockholm, 1945-1946.
427 Stukken betreffende de opsporing van vermiste Nederlanders, 1945-1947.
428 Stukken betreffende de repatriëring van Nederlanders vanuit Polen en de Sovjetunie, 1945-1948.
492-520 Stukken betreffende Nederlandse uitgewekenen in Zweden die als vrijwilliger naar Engeland zijn vertrokken, 1940-1946.
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Archief van het Bureau Zorg Uitgewekenen & Afdeling Repatriëring