Équipe de Secours aux Déportés Néerlandais en Europe Centrale te Genève

1944-1945

De initiatiefnemers waren dr. A. Polak Daniëls en zijn vrouw A. Polak Daniëls-Boon Hartsinck

Dr. A. Polak Daniëls was waarnemend directeur in het Rode Kruis Ziekenhuis te Den Haag. Op eigen verzoek kreeg hij in 1942 van het Nederlandse Rode Kruis toestemming om voorbereidingen te treffen voor de repatriëring na de oorlog van Nederlanders uit Oost-Europa. In 1943 probeerden dr. Polak Daniëls en zijn toekomstige vrouw A. Boon Hartsinck Engeland te bereiken om daar in contact te komen met de Nederlandse regering. Zij strandden echter op de grens bij Spanje. Daarna probeerden dr. Polak Daniëls en zijn verloofde vanuit Genève hun missie op te zetten. Na aankomst in Genève werden zij lid van een commissie onder voorzitterschap van de Nederlandse gedelegeerde bij het internationale Rode Kruis J.W.G. Baron Vos van Steenwijk. Baron Vos van Steenwijk had tot taak een Nederlandse equipe voor de repatriëring van gedeporteerde Nederlanders in te stellen. Enige tijd later verbrak Polak Daniëls de samenwerking met deze commissie (Commissie Rode Kruis Polen). Eind augustus 1944 kreeg dr. Polak Daniëls officiële instructies van de regeringscommissaris voor repatriëring Ferwerda om een missie op te zetten die ingezet zou worden voor de repatriëring van Nederlanders uit Oost-Europa. De regeringscommissaris had inmiddels ook missies in andere landen ingesteld die met de repatriëring van Nederlanders waren belast. In februari 1945 kwam de intussen opgezette Équipe van Polak Daniëls in dienst van het ministerie van Sociale Zaken.

Inrichting van de organisatie

• Registratiedienst
• Medische Dienst
• Sociale Dienst
• Hulpdienst
• Transportdienst

De Équipe stond onder leiding van dr. A. Polak Daniëls.

De Équipe viel onder verantwoording van de regeringscommissariaat voor repatriëring van het ministerie van Sociale Zaken

De werkzaamheden van de Équipe bestonden uit het vormen van hulptroepen in Zwitserland ten behoeve van de inzet bij de repatriëring van gedeporteerde Nederlanders in Polen na de oorlog. Deze hulptroepen werden gerekruteerd uit vluchtelingen die verbleven in werkkampen in Zwitserland. De deelnemers aan de missie werden opgeleid om ingezet te worden bij het begeleiden van hulpkonvooien. Daarnaast kreeg de initiatiefnemer van de organisatie, A. Polak Daniëls, de opdracht vanuit de regeringscommissariaat voor repatriëring om gegevens te registeren omtrent gedeporteerde Nederlanders.

Het lukte de Équipe echter niet om toestemming te krijgen van de Russen om Polen in te komen. Bovendien waren door de komst van SHAEF en UNRRA de plannen betreffende de wijze van repatriëring gewijzigd. Deze twee zaken zorgden ervoor dat de Équipe in juli 1945 werd ontbonden. Dr. Polak Daniels kreeg eind maart 1945 de oproep zich te melden bij de Missie Boon die naar Moskou uitgezonden zou worden. De rest van de Équipe werd overgeplaatst naar de Missie Parijs.

Repatriëring

• Repatrianten uit Europa

Zwitserland

Polen

Bern (CH)

Praag (CSR)

Genève (CH)

De Équipe werd gevormd in Zwitserland. Het werkgebied van de Équipe zou Polen gaan worden.

• Regeringscommissaris voor repatriëring
• Joodsche Coördinatie Commissie te Genève

• Inventaris van de archieven van de Regeringscommissaris voor Repatriëring (1942) 1943-1945 (1952); Afdeling Repatriëring en Opsporing, (1943) 1945-1952; Missie tot Opsporing van Vermiste Personen uit de Bezettingstijd, 1943-1952; Missie Willems, 1944-1948. Nationaal Archief (Den Haag 1991).
• Inventaris van het archief van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (Londens Archief) en daarmee samenhangende archieven, (1936) 1940-1945 (1958). Nationaal Archief/Centrale  Archiefselectiedienst (Den Haag/Winschoten 2004).