Op het Congres van Wenen in 1815 werd afgesproken dat alleen grote landen ambassadeurs met elkaar zouden uitwisselen. Nederland behoorde niet tot deze groep en kon dus alleen gezanten en consuls bij andere landen accrediteren. Na de Eerste Wereldoorlog lieten de grote landen ook ambassadeurs van een aantal kleinere landen toe. In Nederland kwamen daarna ook steeds meer stemmen op om in bepaalde landen de gezantschappen te verheffen tot ambassades. in 1935 werd de eerste poging ondernomen bij Groot-Brittannië. Groot-Brittannië ging echter niet in op het voorstel van Nederland. Ook de volgende pogingen waren vruchteloos. Begin jaren veertig probeerde Nederland de Verenigde Staten te overtuigen om ambassadeurs uit te wisselen. Tot mei 1940 was het standpunt van de Verenigde Staten geweest, dat Nederland eerst ambassadeurs bij Groot-Brittannië en Frankrijk geaccrediteerd moest hebben, voordat de Verenigde Staten afspraken met Nederland wilden maken. De houding van de Verenigde Staten wijzigden echter in de oorlog. Op verzoek van Nederland zou president Roosevelt van de Verenigde Staten het wederzijds verheffen van de gezantschappen van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Nederland tot ambassades bespreken met zijn Britse collega Churchill. Dit deed Roosevelt echter niet. Begin 1942 kwam Roosevelt wel met het voorstel bij Nederland om beider gezantschappen te verheffen tot ambassade. Op 7 mei 1942 bood Alexander Loudon als eerste ambassadeur zijn geloofsbrieven aan aan president Roosevelt. Groot-Brittannië volgde hierna snel. Op 28 mei 1942 werd de toenmalige gezant in Groot-Brittannië verheven tot ambassadeur.
Voorloper
Gezantschap in de Verenigde Staten van Amerika
Inrichting van de organisatie
Gezanten/ambassadeurs in de Verenigde Staten van Amerika
Dr. A. Loudon (december 1938-1 juli 1947, vanaf 7 mei 1942 ambassadeur)
Mr. E.N. van Kleffens (31 juli 1947-mei 1950)
Dr. J.H. van Roijen (september 1950-1964)
Inrichting van de organisatie
Politieke afdeling
Economische afdeling
Comptabiliteit
Pers- en Culturele afdeling
Visa en prioriteit
Coderingsafdeling
Kanselarij
Far Eastern Commission
Bureau Handelsraad
Bureau Landbouwzaken
Bureau Financiële Raad
Land Lease en algemene administratie + personeel
Bureau Marine Attaché
Bureau Burgerluchtvaartattaché
Bureau Militair Attaché
Bureau Adviseur omtrent aangelegenheden betreffende de verhouding tussen Nederland en Indonesië
Positie binnen de organisatie
De ambassade ressorteert onder het ministerie van Buitenlandse Zaken
Taken
De taken van een ambassade zijn in het Reglement Buitenlandse Dienst (Koninklijk Besluit 13 oktober 1951, Staatsblad nr. 449) vastgelegd:
Het Koninkrijk in het buitenland vertegenwoordigen
De buitenlandse betrekkingen van het Koninkrijk onderhouden door middel van contacten met de regering van de ontvangende staat
De belangen van het Koninkrijk en van de onderdanen behartigen en beschermen buiten het grondgebied
Het verzamelen en verstrekken van gegevens met betrekking tot het gastland die voor de regering en voor de bewoners van het Koninkrijk van belang kunnen zijn
Buiten het grondgebied van het Koninkrijk de gerechtelijke, buitengerechtelijke en administratieve handelingen en werkzaamheden te verrichten welke krachtens internationale overeenkomsten en de wetten en voorschriften van het Koninkrijk aan diplomatieke en consulaire ambtenaren zijn opgedragen of waartoe deze bevoegd zijn verklaard
Het verrichten van alle andere door of vanwege de regering op te dragen werkzaamheden
De werkzaamheden van de ambassades en consulaten zijn onder te verdelen in:
Inventaris van het archief van het Gezantschap, later Ambassade, in de Verenigde Staten van Amerika te Washington DC (1912) 1940-1954. Nationaal Archief (Den Haag z.j.).
Kersten, A.E., Buitenlandse zaken in ballingschap: groei en verandering van een ministerie, 1940-1945 (Alphen aan den Rijn 1981).
Gedane Buitenlands Zaken. Een institutioneel onderzoek naar het beleidsterrein buitenland, ontwikkelingssamenwerking en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, 1945 - 1990 (1994)PIVOT-rapport nummer 103. Rijksarchiefdienst/PIVOT en het Ministerie van Buitenlandse Zaken (Den Haag 2000).
Er zijn diverse agenda's van ingekomen en uitgaande stukken die een nadere toegang op de dossiers vormen. In deze agenda's worden op chronologische volgorde gegevens vastgelegd met betrekking tot het inkomen, afdoen en uitgaan van brieven, telegrammen etc.
Daarnaast is er een dossier betreffende de inhoudsopgave van stukken en dossiers van het archief van het gezantschap te Washington. Hoewel bij het maken van de huidige inventaris de opbouw van het archief voor een deel gewijzigd is, kan het een hulpmiddel zijn.
Omvang: 100 pagina's. De inventaris bevat een bescheiden archivistische inleiding (blz. 5-7)
Omvang
50,1 meter; 1192 inventarisnummers
Archiefordening
Chronologisch
Thematisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
beperkte openbaarheid
Analytische beschrijving van het archief
Het archief geeft een goed overzicht van de geschiedenis van de ambassade in de Verenigde Staten. Er zijn zowel dossiers over de werking van de organisatie als over de werkzaamheden die de ambassade heeft uitgevoerd. Meer dan bij andere Nederlandse ambassades of gezantschappen had de ambassade in de Verenigde Staten internationale contacten en was het bij meer landen betrokken dan alleen het land waar in de diplomatieke post gevestigd was. Met name zijn er veel dossiers in het archief over de toestand in en de totstandkoming van Indonesië.
Daarnaast zijn er behoorlijk wat dossiers die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. Een aantal dossiers heeft betrekking op de repatriëring van Nederlanders en op geïnterneerden in kampen. Eén dossier behandelt aanvragen om inlichtingen over joodse familieleden. Het aantal dossiers dat specifiek over repatriëring en opsporing van vermisten gaat is gering, daar er relatief weinig Nederlandse displaced persons - vluchtelingen, gevangenen, arbeiders - tijdens de oorlog in de Verenigde Staten zijn beland.
Dossiers met betrekking tot repatriëring en over gevangenen in kampen
2743 Stukken betreffende de regeling van repatriëring van in de Verenigde Staten verblijvende Nederlanders naar Nederland, 1944-1945
2745 Stukken betreffende de toestemming tot terugkeer van Nederlanders naar Duitsland die daar voor de Tweede Wereldoorlog gevestigd waren, 1946-1949
3037-3040 Stukken betreffende de geïnterneerden in het Verre Oosten, 1941-1947
3037 Algemeen, 1944-1947
3038 Hulpverlening via Wladiwostok, 1943-1946
3039 Uitwisseling en steunverlening, 1941-1945
3040 Geldelijke steun door tussenkomst van Zweden, 1944-1945
3050 Stukken betreffende de informatie over de plaats, het aantal en de toestand van de Nederlandse geïnterneerden in Europa en het Verre Oosten, 1943-1944. Met foto's
3055 Stukken betreffende de berichtgeving over de repatriëring van krijgsgevangenen om gezondheidsredenen, 1944
3061 Stukken betreffende de hulpverlening aan de evacuatie van Nederlanders uit het Verre Oosten, 1945-1946
3062 Stukken betreffende de behandeling van de verzoeken om inlichtingen van diverse personen over hun Joodse familieleden in Europa, 1945-1948
3112 Stukken betreffende de berichtgeving over de repatriëring van gedeporteerde Nederlandse Joden, 1943-1945.
3372 Stukken betreffende de tewerkstelling van Nederlandse zeelieden en de repatriëring naar Nederland, 1943-1946
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Het archief van de ambassade bevat tevens vier gedeponeerde archieven
Salaris-Inpassingscommissie (1944-1950)
Far Eastern Commission (1945-1952)
Curaçaose Commissie (1940-1948)
Economic, Financial and Shipping Mission te Washington (1943-1947)