Stichting Japanse Ereschulden

1990 tot heden

• C.J. Stolk
• mevr. L. Stolk-Polak
• F. Scheepers

De toekenning van een compensatieregeling voor geïnterneerde Amerikanen van Japanse afkomst door de Amerikaanse regering en de stijgende onvrede dat de Nederlandse overheid geen adequate regeling had getroffen betreffende de positie van Nederlanders die na de Tweede Wereldoorlog uit voormalig Nederlands-Indië naar Nederland waren gekomen.

Stichting

Het bestuur bestond anno 2009 uit:

• J.F. van Wagtendonk (voorzitter)
• E. van Renesse van Duivenbode (vice-voorzitter en tevens penningmeester)
• Mevr. Dr. A.M. de Pijper (secretaris)
• W.K. Lamain (bestuurslid NGO-liaison)
• Ir. R. Breslau (lid)

1. De Stichting heeft ten doel de behartiging van de belangen, zowel materieel als immaterieel, van al diegenen, die als Nederlandse en daarmee gelijkgestelde burgers en militairen, of hun directe nabestaanden tijdens de Tweede Wereldoorlog, door toedoen van en/of onder directe respectievelijk indirecte verantwoordelijkheid van de Japanse overheid, materiële en/of immateriële schade hebben geleden in het algemeen en door het gevangen houden in kampen en/of gevangenissen als krijgsgevangene, geïnterneerde of gedetineerde in het bijzonder.
2. Meer in het bijzonder is het doel der Stichting om met alle ten dienste staande wettige middelen de door Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog bedreven schending der mensenrechten in het algemeen in de openbaarheid te brengen en erkenning te verwerven voor daardoor toegebrachte materiële en/of psychische en fysieke schade, zowel als de gevolgen daarvan; alsmede de Japanse erkenning van den de aldus ontstane ereschuld jegens betrokkenen te bewerkstelligen, onder gelijktijdige verklaring van Japanse zijde in het licht daarvan in te zien, deze te moeten delgen middels financiële genoegdoening.

Richting Japan:

• Het onder de aandacht brengen van de onderbelichte periode uit de eigen geschiedenis van Japan;
• De Japanse regering wijzen op haar morele verantwoordelijkheid jegens de slachtoffers, onder meer door vanaf 1994 op iedere tweede dinsdag van de maand te demonstreren, waarbij steeds een petitie wordt aangeboden via de Japanse ambassadeur aan de Japanse minister-president. Daarin wordt Japan opgeroepen tot het uitspreken van excuses, ondersteund door het Japanse volk en uitgevaardigd door de Eerste Minister na unanieme goedkeuring door de Japanse volksvertegenwoordiging (de Diet); het geven van een financiële tegemoetkoming voor de geleden materiële en immateriële schade; en een onpartijdige en accurate omschrijving geven van de wijze waarop de Japanse militaire bezettingsmacht zich in ondermeer Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gedragen en die bovendien onderdeel dient te zijn van de geschiedenislessen op de Japanse middelbare en hogere scholen;
• Gerechtelijke procedures starten om de doelstellingen te realiseren. Daartoe heeft de Stichting 8 vrijwilligers in staat gesteld, die Japan tot aan de Japanse Hoge Raad toe hebben aangeklaagd voor het schenden van mensenrechten. De cassatie is ongegrond verklaard vanwege de bepalingen van het San Francisco Vredesverdrag van 1951, waarin de individuele rechten van slachtoffers van de Japanse bezettingen in Zuid-Oost-Azië verbeurd zijn door ondermeer de Nederlandse regering.

Richting de Verenigde Naties:

• Bij de Werkgroep voor Hedendaagse vormen van Slavernij te Genève pleiten voor het recht op rehabilitatie en compensatie aan slachtoffers van schendingen van mensenrechten en wijzen op de gevolgen van traumatische ervaringen in latere levensfasen;
• In samenwerking met zusterorganisaties, de ILO (International Labour Organisation) en de andere NGO's, wijzen op de naleving van geratificeerde verdragen bij de ECOSOC.

Richting Nederland:

• De Nederlandse regering wijzen op haar morele verplichtingen jegens oorlogsgetroffenen uit Nederlands-Indië;
• De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Zuid-Oost Azië onder de aandacht brengen van de Nederlandse bevolking.

Overige activiteiten:

• De Stichting heeft een register aangelegd van ca. 100.000 aangemelde claimanten waarin nauwkeurig staat omschreven wat voor ervaringen men heeft ondergaan in de Japanse concentratiekampen of daarbuiten tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indié;
• Het uitbrengen van het Nieuws Magazine. Hierin wordt elke vier maanden informatie over de activiteiten van de stichting gegeven;
• Aandacht vragen voor zaken die de Indische Gemeenschap aangaan. Dit komt ondermeer tot uitdrukking in het lidmaatschap van het Indisch Platform (dat mede door de stichting is opgericht);
• Personen waar nodig doorverwijzen naar de geëigende instanties;
• Het onderhouden van contacten met nationale en internationale organisaties die zich bezig houden met mensenrechten, dan wel de gevolgen van oorlog in het bijzonder de Japanse bezetting;
• Het organiseren van demonstraties, zoals in 2000 tijdens het bezoek van de Japanse keizer;
• Organiseren van symposia en tentoonstellingen.

Belangenbehartiging en zelforganisatie

• Oorlogsgetroffenen uit Nederlands-Indië algemeen
• Burgergeïnterneerden
• Krijgsgevangenen
• Verzetsdeelnemers

Japan

• Indisch Platform
• Onderzoek 'Indische Rekening'
• Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II

Publicaties van de Stichting:

• Goldsmann, N. (red.), Ooggetuigen van oorlog. Zestig verhalen van Nederlandse slachtoffers over Japanse terreur 1942-1945 (Den Haag 2005).
• Huisman-Helmig, D. (red.), Japanse ereschulden in woord en beeld 1990/1991 (Den Haag 1992).

Verder geeft de Stichting vanaf 1991 drie à viermaal per jaar een Nieuwsbrief – sinds 1992 Nieuws Magazine geheten – uit.

Overige publicaties:

• Erinkveld, S., Een voortdurend verleden. De Stichting Japanse Ereschulden en het omgaan met een kampverleden (1990-1994) (Utrecht 1994, scriptie).
• Beerling, D.W., Uit het paradijs getild en in de Japanse hel gesmeten, of een andere kijk op de twintigduizend dollar ‘Japanse ereschulden’ (Amsterdam 1991).

http://www.jesinfo.org/

Belangenbehartiging - Indische organisaties