Ministerie van Binnenlandse Zaken

Nationaal Archief, Den Haag

www.nationaalarchief.nl

Inventaris

Toegang gedigitaliseerd

2.04.42

Inventaris van de archieven van de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Algemene  Zaken te Londen, 1940-1945 (1946). Nationaal Archief, Centrale Archiefselectiedienst (Den Haag, Winschoten 1998).

Omvang: 12 pagina's. De inventaris heeft geen inleiding

11,75 meter; 94 inventarisnummers

Alfabetisch

Thematisch

papier

niet openbaar

Het gehele blok is tot 100 jaar na afsluiting van het jongste dossier niet openbaar

Geen verdere informatie over bekend

Het archief bevat registers met namen van Nederlanders die tijdens de oorlog in het buitenland verbleven. Hierin staan ook geboortes en huwelijken vermeld. Dit deel van het archief is alfabetisch en op registratienummer geordend. Totaal zijn er 74 dossiers met registers van Nederlanders verblijvend in het buitenland.

Daarnaast bevat het archief één dossier betreffende Nederlanders die naar Australië, de Nederlandse Antillen etc. zijn vertrokken. Tenslotte zijn er vier dossiers bevattende registers betreffende vermiste Nederlanders en drie dossiers betreffende gegevens van het overlijden van Nederlanders. Deze dossiers zijn alfabetisch geordend. 

De bevolkingsregisters en de registers van de Burgerlijk Stand zijn afkomstig uit het archief van het ministerie van Binnenlandse Zaken te Londen. Na de oorlog zijn de registers overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief (= Nationaal Archief). Zie Nationaal Archief, Den Haag, Ministeries van Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken te Londen, 1940-1945 (1946), nummer toegang 2.04.76.

Nationaal Archief, Den Haag

www.nationaalarchief.nl

Inventaris met nadere toegangen

Toegang gedigitaliseerd

Er zijn diverse agenda's van ingekomen en uitgaande stukken van het ministeries van Algemene en Binnenlandse Zaken

2.04.76

Inventaris van de archieven van de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken te Londen, 1940-1945 (1946). Nationaal Archief, Centrale Archiefselectiedienst (Den Haag, Winschoten 1998).

Omvang: 51 pagina's. De inventaris bevat een historische en archivistische inleiding (blz. 7-18)

7,5 meter; 378 inventarisnummers

Chronologisch

Thematisch

papier

Bij dossier 268 behoort een doosje met 19 glasnegatieven van ontwerpen voor postzegels

beperkte openbaarheid

Voor raadpleging van stukken, jonger dan 75 jaar, met betrekking tot nog levende personen, is toestemming van de directeur van het Nationaal Archief vereist

In 1945 is het archief uit Londen overgebracht naar Den Haag. Het is onbekend hoe groot de omvang van de archieven na overbrenging naar Nederland was. Het is daarom ook niet bekend of een gedeelte van de archieven verloren is gegaan.

Wel is bekend dat door de vermenging van de archieven van de ministeries van Binnenlandse en Algemene Zaken en de overdracht van taken tussen de twee ministeries het archief niet meer compleet is. 

De archieven zijn twee keer geïnventariseerd. Een fragment-inventarisatie vond plaats in 1973 door het hoofd van het centraal archief van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Er is daarbij ongeveer 20 meter archief vernietigd. De stukken die vernietigd zijn betroffen voornamelijk financiële stukken van de Huishoudelijke Dienst, de Internering en de Rijkspostspaarbank.

Bij de tweede inventarisatie vanaf 1993 is nog een klein gedeelte vernietigd - 0,30 meter - op basis van de Lijst houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in de archieven van het ministerie van Binnenlandse Zaken en in de onder dat ministerie ressorterende commissies en ambtenaren, vastgesteld in 1961 en gewijzigd op 14 juli 1967.

Een groot deel van de tijd dat de Nederlandse regering in Londen was gevestigd, hadden de ministeries van Algemene en Binnenlandse Zaken dezelfde minister. Ook waren sommige ambtenaren bij beide ministeries actief. Daarnaast waren de taken van beide ministeries een enkele maal gewisseld.  Door deze factoren is vermenging van het archief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en het archief van het ministerie van Algemene Zaken opgetreden. In de inventaris is dan ook geen onderscheid aangebracht tussen het archief van het ministerie van Algemene Zaken en van Binnenlandse Zaken.

Noch het ministerie van Algemene Zaken noch het ministerie van Binnenlandse Zaken hadden specifiek te maken met de repatriëring van Nederlandse onderdanen terug naar Nederland. Wel waren beide ministeries een periode verantwoordelijk voor de zorg voor vluchtelingen en oorlogsslachtoffers. Bij de uitvoering van deze laatste taak kwam het een aantal maal voor dat de departementen wel te maken kregen met de repatriëring van Nederlanders.

In de hierna genoemde dossiers komt dit onderwerp aan bod:

• 256 Naamlijsten van Nederlanders in Duitse krijgsgevangenschap,  1944-1945.
• 259 Stukken betreffende de repatriëring van overheidspersoneel naar Nederland, 1944-1945.
• 371 Stukken betreffende de repatriëring van politiek onbetrouwbare Nederlanders, 1944-1945. 
• 372 Stukken betreffende de voorbereiding van de repatriëring van Nederlanders, zich bevindende in Rusland en Polen, 1944.   
• 374 Stukken betreffende de behandeling van een verzoek om hulp bij de evacuatie van de heer R.H. Eitje, vroeger lid van het Comité voor Joodse Vluchtelingen, uit het concentratiekamp Bergen-Belsen, 1944.

Het archief bevat een aantal gedeponeerde archieven:

• Archief van de minister zonder portefeuille mr. J.A.W. Burger, (1942) 1943-1944 (1945).
• Archief van het hoofd van het Bureau Zuivering en Documentatie en secretaris van de Commissie van Advies Ambtenaren Londen, F.J.J.F.M. van der Kroon, 1943-1944 (1945).
• Archief van mr. J.G. Kist, 1942-1944.
• Archief van het College van Vertrouwensmannen (1943) 1944-1945. 

Direct na aankomst van het archief van de ministeries van Binnenlandse en Algemene Zaken in Nederland is een deel - 0,8m - afgesplitst en overgebracht naar het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (het huidige Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie). Een tweede deel is gelicht en toegevoegd aan het dynamisch archief van Binnenlandse Zaken vanwege de actualiteit van de stukken. Een laatste deel is toegevoegd aan het Kabinetsarchief van Binnenlandse Zaken. Het is onbekend wat de inhoud en de omvang van dit deel van het archief was. 

De archieven van het bevolkingsregister en de Burgerlijke Stand zijn in een aparte inventaris beschreven (zie Nationaal Archief, Den Haag, Bevolkingsregister en Burgerlijke Stand van Nederlanders in het Buitenland, 1940-1945, nummer toegang 2.04.42)

Daarnaast is in 1954 een deel van het archief betreffende de Ministerraad overgedragen aan het ministerie van Algemene Zaken. Tenslotte zijn ook de zuiveringsarchieven afgesplitst van het oorspronkelijke archief en apart bewerkt.