Het adviescollege is op 18 juni 1999 met zijn werkzaamheden begonnen.
Het adviescollege is geïnstalleerd door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dr. E. Borst-Eilers. Het instellingsbesluit is gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 20 september 1999. [Staatscourant 1999, nr. 185/pag. 7] Het besluit werkte terug tot en met 18 juni 1999.
Het adviescollege is officieel nooit opgeheven.
Oprichters
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dr. E. Borst-Eilers
Aanleiding voor oprichting
In december 1997 is door de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk tijdens de Nazi-goud conferentie, het Nazi Persecutee Relief Fund (NPR-Fonds) opgericht. Uit het NPR-Fonds werden projecten van non-gouvernementele organisaties (ngo's) gefinancierd die gericht waren op rechtstreekse hulp, diensten en andere vormen van bijstand voor behoeftige nazi-slachtoffers. Tevens konden samenhangende projecten ten behoeve van de ergst getroffen slachtoffers van de nazi-vervolging of preventieprojecten worden gefinancierd.
Het NPR-Fonds was gevuld met bijdragen van een aantal donorlanden: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, België, Tsjechië, Frankrijk, Griekenland, Letland, Polen, Spanje, Zweden en Nederland. De Nederlanse regering heeft in december 1997 besloten 20 miljoen gulden aan het NPR-Fonds bij te dragen. In totaal bevatte het NPR-Fonds ruim 40 miljoen dollar aan donaties.
Het donorland kon zelf aangeven welke projecten financiële steun kregen verleend. De Nederlandse bijdrage aan het NPR-Fonds was gedeeltelijk bestemd voor hulp aan slachtoffers van het nazi-regime die na de Tweede Wereldoorlog niet of nauwelijks compensatie en/of hulp hebben ontvangen. Tien miljoen gulden was bestemd voor de zogenoemde dubbele slachtoffers in Midden- en Oost-Europa. De overige 10 miljoen gulden waren bestemd voor (ex-)Nederlandse vervolgingsslachtoffers elders in de wereld, met name in Israël. De minister van VWS is belast met de uitvoering van de besteding van de Nederlandse bijdrage.
Het NPR-Fonds is in 2002 opgeheven.
Inrichting van de organisatie
Het adviescollege werd gevormd door een voorzitter en vijf leden die handelden op persoonlijke titel en die voor deze taak zijn benaderd op grond van hun specifieke expertise, hun kennis van de doelgroepen en hun onafhankelijkheid ten opzichte van het ministerie van VWS als belangenorganisaties.
In het adviescollege hadden zitting:
Voorzitter:
Dr. D. Dolman (lid van de Raad van State, oud-voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal)
Leden:
Prof. dr. C.L. Davidson (hoogleraar biomateriaalkunde Universiteit van Amsterdam, oud-voorzitter Verbond van Liberaal-Religieuze Joden in Nederland)
Mr. F. Ensel (oud-bestuursvoorzitter Stichting Joods Maatschappelijk Werk)
J. Manheim (voorzitter Centrum voor Informatie en Documentatie over Israël)
Drs. E. van Thijn (oud-burgemeester gemeente Amsterdam, oud-minister ministerie van Binnenlandse Zaken)
Mw. G.H. Wertheim-Cahen (creatief therapeute, gespecialiseerd in de behandeling van oorlogsgetroffenen)
Aan het adviescollege zijn toegevoegd:
Secretaris:
Mr. B. Bijl (medewerker ministerie van VWS)
Plaatsvervangend secretaris:
Drs. J.V. Rodrigues (medewerker ministerie van VWS)
Adviseurs:
Mw. T.J. Blankert-van Veen (medewerker ministerie van VWS)
Mw. mr. A.C.M. Proost (medewerker ministerie van VWS)
Positie binnen de organisatie
Het adviescollege viel onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS.
Doelstelling
Primaire doelstelling van het NPR-fonds was het geven van steun aan behoeftige nazi-slachtoffers die tot op heden weinig tot geen compensatie hebben ontvangen voor hun vervolging. Het subsidiaire doel was het financieren van projecten die ten goede kwamen/komen aan de gemeenschappen, die het ergst zijn getroffen door nazi-vervolging of die beogen soortgelijk onrecht in de toekomst te voorkomen. Onder nazi-slachtoffers worden diegenen verstaan, die schade aan hun gezondheid hebben geleden of die van hun vrijheid, eigendom of inkomen zijn beroofd als gevolg van de rechtstreeks tegen hen gerichte vervolging door de nazi's.
Bevoegdheden
Beoordeling van de door de non-gouvernementele organisaties (ngo's) ingediende projectvoorstellen en toetsing aan de richtlijnen van het NPR-Fonds en door het kabinet vastgestelde criteria
Advisering van de minister van VWS over het, al dan niet volledig, ondersteunen van de desbetreffende projecten ten laste van de Nederlandse bijdrage aan het NPR-Fonds
Taken
Het adviescollege had tot taak de door de non-gouvernementele organisaties (ngo's) ingediende projectvoorstellen te beoordelen en te toetsen aan de richtlijnen van het NPR-Fonds en door het kabinet vastgestelde criteria en de minister van VWS te adviseren over het, al dan niet volledig, ondersteunen van de desbetreffende projecten ten laste van de Nederlandse bijdrage aan het NPR-Fonds.
Het adviescollege heeft in oktober 1999 in Israël een aantal dagen voorlichting gegeven over het doel van het NPR-Fonds en de te volgen procedure om in aanmerking te komen voor een bijdrage daaruit.
In totaal is voor een bedrag ter grootte van circa 90 miljoen gulden aan projectvoorstellen ingediend. Na een zorgvuldige beoordeling heeft het adviescollege een advies geformuleerd met betrekking tot de ingediende projectvoorstellen. Het adviescollege heeft prioriteit gegeven aan projecten die zijn gericht op eerste levensbehoeften (voedsel en medicijnen) van eerste generatie oorlogsgetroffenen. Het adviescollege heeft 18 projecten in Midden- en Oost-Europa aanbevolen en 67 projecten in Midden- en Oost-Europa niet aanbevolen. Het adviescollege heeft 16 projecten in Israël en de Verenigde Staten aanbevolen en 2 projecten in Israël en de Verenigde Staten niet aanbevolen. In het 'Advies uitgebracht aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport' zijn de niet aanbevolen projecten verantwoord. Op basis van het uitgebrachte advies heeft de minister van VWS een marginale ambtelijke toets laten uitvoeren en vervolgens een toewijzingsinstructie gegeven. De minister van VWS heeft besloten de 20 miljoen gulden overeenkomstig het advies te verdelen. Alle aan het NPR-Fonds deelnemende landen ontvingen een afschrift van deze toewijzingsconstructie, zodat is voorkomen dat meerdere landen dezelfde projecten financierden.
'Advies uitgebracht aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport door het Adviescollege besteding Nederlandse bijdrage aan het Nazi Persecutee Relief Fund' (z.p. z.j.).
Opmerkingen
Bron: Kamerstukken II 1997/98, 25 839, nr. 3 (beschikbaar via overheid.nl)
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Den Haag. Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WOII. www.minvws.nl
Toegang
Opschrift op dozen
Toegang gedigitaliseerd
Toelichting
Het archief is niet geïnventariseerd. Een database (Hermes) biedt toegang tot de dossiers. De dossiers zijn voorzien van een opschrift en een kenmerk (dossiernummer/lettercode).
Kenmerk toegang
EP/TTW
TTW/IA
Omvang
circa 0,5 meter
Archiefordening
Thematisch
Informatiedrager
papier
Openbaarheid
niet openbaar
Verloren geraakt
Niet bekend.
Selectie en vernietiging
Er zijn geen archiefbescheiden vernietigd.
Analytische beschrijving van het archief
Het archief bevat onder andere:
stukken met betrekking tot de instelling en samenstelling van het adviescollege;
notulen en vergadersets;
conceptteksten en eindrapportage;
stukken met betrekking tot departementaal vooroverleg;
correspondentie van het ministerie van VWS aan leden van het adviescollege;
correspondentie met andere donorlanden;
correspondentie met ngo's;
stukken met betrekking tot informatieverzoeken van en informatievoorziening aan instellingen, burgers;
stukken met betrekking tot verricht onderzoek, rapporten en artikelen;
stukken met betrekking tot het werkbezoek aan Israël;
ontvangen projectvoorstellen; onderverdeeld per ngo;
bezwaarschriften en beroepsprocedures.
Deelarchieven/ gedeponeerde archieven
Het archief bevat noch originele archivalia van andere archiefvormers, noch gedeponeerde archieven.
Archiefstukken van organisatie/persoon in andere archieven
De dossiers van het Adviescollege Besteding Vierde Tranche bevatten een aantal bescheiden dat betrekking heeft op de totstandkoming van het Adviescollege besteding Nederlandse bijdrage aan het Nazi Persecutee Relief Fund.
Bronnen
Informatie verstrekt door mr. B. Bijl en mw. S. Bakker, Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WOII, ministerie van VWS, 04-06-2008; 17-07-2008.